Jakość powietrza w naszym powiecie, tak jak i w całej Polsce, nie jest najlepsza. – Najgorzej jest od jesieni do wiosny. Wynika to głównie z tego, że niestety ludzie często palą w piecach czym popadnie. A czym palimy, tym oddychamy – mówi Małgorzata Sikora, naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego w Oświęcimiu.
Temat troski o czyste powietrze jest ostatnio na topie. Świadomość społeczna pod tym względem wzrasta. Programy ograniczania niskiej emisji wdrażane przez miasta są krokiem w dobrym kierunku. Często można też odnieść wrażenie, że przede wszystkim przydałby się zdrowy rozsądek. Wrzucenie do pieca odpadów szkodzi – w pierwszej kolejności domownikom.
Co trafia do domowych palenisk, choć nie powinno? – Często jest to niskiej jakości węgiel. Najbardziej jednak uciążliwe są odpady, np. plastiki. Pomimo prowadzonej segregacji odpadów ciągle nie udało się tego zjawiska wyeliminować – mówi Małgorzata Sikora, naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego w Oświęcimiu. – Jest wielu ludzi biednych, którzy po prostu muszą czymś w piecu napalić. Ale jest też wiele osób, które nie zdają sobie sprawy, że paląc odpadami szkodzą w pierwszej kolejności sobie. Pierwszy rzut z paleniska idzie do ich płuc – zaznacza.
Ważne jest nie tylko czym, ale i w jakich piecach palimy. – W przypadku nowoczesnych urządzeń nie ma już potrzeby codziennego rozpalania. A co za tym idzie, codziennego wyrzutu pyłu, sadzy. Rozpala się piec raz na sezon i nie doprowadza do wygaszenia. Podczas rozpalenia wyrzut zanieczyszczeń jest największy – wyjaśnia naczelnik Małgorzata Sikora.
Problemu pod tym względem nie stanowią już duże zakłady. – One są pod kontrolą. Muszą spełniać normy. Muszą wprowadzać zabezpieczenia. Pojawiają się również coraz mniej uciążliwe dla środowiska technologie. To, że głównym źródłem zmartwienia jest niska emisja z palenisk domowych potwierdzają badania. Od jesieni do wiosny te wartości są zdecydowanie najgorsze – dodają w starostwie.
Komunikacja samochodowa również przyczynia się do spotęgowania zjawiska smogu. Aut na drogach przybywa. Takie czasy, że niemal wszędzie poruszamy się samochodem. – No i często przecież nie są to nowe pojazdy, nie są hybrydowe. Czasami jakość paliwa też pozostawia wiele do życzenia – zauważa naczelnik WOŚ.
Orężem w walce o czyste powietrze są działania systemowe. – Organizowaliśmy przez minione dwa lata konkurs grantowy dla gmin. Celem było propagowanie kolektorów słonecznych i wykorzystanie ekologicznych źródeł energii. Dwa lata temu roku wygrała gmina Kęty. W zeszłym roku było to miasto Oświęcim oraz gmina Kęty. W tym roku powiat ma inne priorytety. Chodzi o termomodernizację budynków powiatowych i szkół. To zadanie bardzo kosztowne i również proekologiczne. Na tym obecnie się skupiamy – informuje naczelnik Małgorzata Sikora.
Fundamentem zmian jest również edukacja. To czym skorupka za młodu nasiąknie. Inwestycja w dzieci to najlepsza inwestycja w przyszłość. Powiat konsekwentnie realizuje tego rodzaju działania edukacyjne. Co roku organizowane są konkursy dla dzieci i młodzieży. – Edukacyjnych przedsięwzięć jest realizowanych sporo, nie tylko przez powiat. Dzieci już naprawdę dużo wiedzą – mówią z uśmiechem panie z Wydziału Ochrony Środowiska.
Jakie są perspektywy? Czy jest nadzieja, żebyśmy na naszym powiatowym podwórku mogli wreszcie śmiało wziąć głęboki oddech? – Wiele zależy od nas samych, to prawda, ale nie wszystko. Np. ze Śląska wpływa do nas zanieczyszczone powietrze. Znajdujemy się w kotlinie. Następuje kumulacja smogu. Jednak np. na tle Krakowa zdecydowanie nie wyglądamy nagorzej. Co roku w województwie małopolskim przygotowywana jest ocena jakości powietrza. Nasz powiat nie plasuje się na końcu stawki. Owszem. Nie jesteśmy uzdrowiskiem. Jednak z perspektywy kilkunastu lat widać poprawę. To napawa optymizmem – mówi Agnieszka Zawiślak, inspektor.
Fot. Małorzata Sikora – Geolog Powiatowy, naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska SP w Oświęcimiu