Cel, jaki przyświeca prowadzonym przeze mnie portalom: Infoskawina.pl, nowa-wies-kety.pl, zaleze.com to budowanie zaangażowanej lokalnej społeczności. Chciałbym, aby mieszkańcy wiedzieli, że mogą reagować i zmieniać swoje otoczenie; składać wnioski, a urząd będzie w obowiązku na nie odpowiadać. W jaki sposób chcę to osiągnąć?
Stworzyłem m.in. kącik prawny dla czytelników (InfoSkawina, Nowa Wieś w gminie Kęty) i na łamach sołeckiej gazetki („Jaśkowice, Nasza przyszłość”); kładę nacisk na edukowanie ludzi poprzez publikacje na portalach i działania poza nimi; w tym celu zorganizowałem otwarte spotkanie dla mieszkańców gminy Skawina w zakresie dostępu do informacji publicznej; w swoich artykułach stale podkreślam, że Biuletyn Informacji Publicznej (BIP) to podstawowy informator Urzędu, a jego rzetelne prowadzenie to jedno z zadań urzędu, a nie kaprys mieszkańców; byłem inicjatorem nagrywania na video sesji rad gminy, nagrywałem wiele zebrań wiejskich i publikowałem protokoły z nich na stronie www. W ramach kampanii wyborczej jesienią 2014 r. zorganizowałem i zarejestrowałem na video pierwszą w gminie Skawina debatę kandydatów na burmistrza, a także uruchomiłem na portalu Infoskawina.pl specjalną zakładkę, gdzie można było monitorować kampanię, stworzyłem ankiety z pytaniami dla kandydatów na burmistrza i radnych, a następnie publikowałem ich odpowiedzi. Padły w nich m.in. deklaracje o publikacji rejestrach umów, nagrywaniu sesji rady na video (InfoSkawina, w ramach akcji „Masz Głos, Masz Wybór”), z których mieszkańcy będą mogli aktualnych radnych/burmistrza rozliczać.
W tym samym czasie w Kętach uzyskałem informacje o pisemnych interpelacjach składanych przez radnych w latach 2010 – 2014, dzięki czemu tuż przed wyborami mieszkańcy Kęt mieli możliwość przynajmniej w części przyjrzenia się raz jeszcze efektom czteroletniej pracy radnych.
Coraz lepiej funkcjonuje stworzony przeze mnie na Infoskawina.pl Internetowy System Usterkowy dla mieszkańców, za pomocą którego mogą informować portal o problemach m.in. z infrastrukturą, wandalizmem, trudnościami komunikacyjnymi w gminie. Przekazuję je jako portal do UMiG Skawina z prośbą o interwencję i publikuję efekty, a jeśli trzeba monitoruję sprawę przez kolejne tygodnie/miesiące). Do tej pory do urzędu trafiły w ten sposób 24 sprawy mieszkańców. To przykład bezpośredniego oddziaływania obywateli na urząd, dającego poczucia realnego wpływu na władzę i zmianę wyglądu swojego podwórka.
W tym kontekście warto przytoczyć jeden z ostatnich małych ‘sukcesów’, jaki odnotował portal zaleze.com: wystąpiłem w imieniu mieszkańców o przyspieszenie prac nad naprawą drogi powiatowej na odcinku Dębowiec – Załęże – Osiek Jasielski. W tym celu założyłem również fejsbukowy profil, który polubiło ponad 350 osób. O interwencję w sprawie tej drogi, której remont przesuwano od wielu lat, poprosił mnie jako media sam wójt gminy Osiek Jasielski. Gdy prace ruszyły, monitorowaliśmy ich przebieg, dopytując inwestora (Starostwo Powiatowe) o gwarancję terminowego wykonania remontu.
Oprócz informowania mieszkańców o sesjach rady gminy, zgłaszam również uwagi do projektów uchwał podejmowanych na sesjach; Gmina Skawina przyjęła w październiku 2015 r. kilkanaście moich uwag zgłoszonych do projektu konsultacji społecznych w zakresie „Zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych na terenie Gminy Skawina”. Byłem jedynym, który takie uwagi zgłosił.
Aktualnie oczekujemy na odpowiedź UG Kęty i UG Osiek Jasielski odnośnie złożonej przeze mnie petycji o nagrywanie obrad komisji radnych na video.
Dzięki moim staraniom na stronach urzędowych Skawiny i Kęt dostępne są projekty uchwał przed planowaną sesją; doprowadziłem również do publikowania w BIP zapisów video sesji rady miejskiej w Skawinie. Kilkakrotnie nagrywałem na video/audio „swoje” rozprawy WSA w Krakowie. Z nagrania jednej z rozpraw sądowych (PINB Oświęcim), w której byłem stroną (i nagrywającym), skorzystali inni, mające podobne sprawy.
Ponadto doprowadziłem do publikacji w BIP w Kętach, Skawinie i Jaśle kontaktów do radnych (adres e-mail, telefon, miejsce dyżuru). Uzyskałem też listy pracowników z numerami pokojów i telefonów oraz adresami e-mail (niektóre z nich zostały opublikowane w BIP SP Jasło, UM Jasło, UG Kęty, UG Osiek Jasielski, UG Nowy Żmigród.
Cyklicznie wnioskuję również o liczbę mieszkańców zameldowanych na stałe i czasowo odpowiednio w gminie Skawina i Kęty, ponieważ nie zawsze aktualne dane są umieszczane w BIP.
Nierzadko następstwem moich wniosków było wprowadzenie systematycznej aktualizacji BIP (lub jego części) przez urzędy w zakresie wnioskowanych danych (np. rejestry umów, protokoły z komisji radnych, projekty uchwał na sesje, kontakty do radnych, oświadczenia majątkowe).
Na portalach pojawiają się często informacje o prowadzonej rekrutacji na stanowiska urzędnicze. Poprzez regularne publikacje zwiększam konkurencyjność tych konkursów, monitoruję też ich wyniki. Przykładem tego jest opisany przeze mnie przebieg rekrutacji na stanowisko dyrektora Zespołu Szkół Integracyjnych w Samoklęskach (gm. Osiek Jasielski). W artykule zawarłem życiorys i staż pracy wybranego kandydata, zaproponowaną przez niego w czasie rekrutacji koncepcję rozwoju szkoły, a także informacje: ile ofert złożono w konkursie, ile z nich spełniało wymagania formalne, kto z imienia i nazwiska je złożył oraz jakie zastosowano metody i techniki naboru. Podobne wnioski kierowałem do różnych jednostek w innych gminach.
Mieszkańców i czytelników portalu zaleze.com zainteresował temat kontroli zewnętrznych (o dokumentację których zawnioskowałem) przeprowadzonych w latach 2010 – 2015 w Urzędzie Gminy Osiek Jasielski. Opublikowane przeze mnie nieprawidłowości, wykryte przez jednostki kontrolne były dyskutowane na sesji rady gminy.
Swoje doświadczenia w prowadzeniu tak sprofilowanych (informacja-edukacja) portali wykorzystałem biorąc udział jako prelegent w kilkudniowych szkoleniach z informacji publicznej dla bibliotekarzy z Małopolski (rok 2014, projekt e-bibliotekarz.org).
Przede wszystkim jednak rozmawiam z ludźmi, spotykam się z nimi, czytam, staram się być na bieżąco z tym, co dzieje się w gminie. Tylko dostęp do informacji z różnych źródeł pozwala na rzetelną analizę i ocenę sytuacji, a w rezultacie do podjęcia działań, które mogą poprawić funkcjonowanie gminy, co przekłada się na jakość życia mieszkańców.
Działania portali nie są punktowe, jednorazowe, moja praca jest rozłożona w czasie, usystematyzowana, monitoruję wiele spraw przez wiele miesięcy, co wymaga dyscypliny, samozaparcia, uporządkowania dokumentacji, wracania do minionych spraw. Nie szukam sensacji, czy afer, chcę ludzi po prostu informować.
Piszą i dzwonią do mnie mieszkańcy w różnych sprawach, wierzą, że media mogą być skuteczne w walce o ich sprawy. Gdy mogę – interweniuję, zawsze jednak oprócz „ryby”, podsuwam im na portalach różne „wędki”, artykuły, przepisy, wzory pism. Dopiero od niedawna zaczynają korzystać z przetartych przeze mnie szlaków. Myślę, że dzięki moim akcjom przekonują się, że w urzędach można coś wskórać, że kropla drąży skałę.
Redaktor naczelny
Tekst został zgłoszony do konkursu organizowanego przez Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska „Pozytywnie dociekliwi”.